"Όργιο Λαϊκής Φαντασίας"

Στις αρχές της δεκαετίας του '80, κυκλοφόρησε στη Χίο μια συλλεκτική και μοναδική στο είδος της έκδοση από τη σειρά "Χίος Ημερολόγιο" των τοπικών εκδόσεων του Κώστα Χαβιάρα: ένα ημερολόγιο που φιλοξενούσε στις σελίδες των μηνών του σχέδια του Θάνου Βελούδιου που απεικόνιζαν "φάσματα, παγανά, ξωτικά" και άλλα πλάσματα βγαλμένα από τη λαϊκή παράδοση και συνδυασμένα με την ελληνική μυθολογία αλλά και τις βυζαντινές αγιογραφίες. Τα πλάσματα αυτά "ζωντάνεψαν" μέσα από την ιδιαίτερη ματιά αυτού του ιδιόρρυθμου και πολυτάλαντου καλλιτέχνη, απαρτίζοντας έναν απολαυστικό θίασο από αξέχαστες μορφές τις οποίες ο Βελούδιος αντιμετωπίζει στα μικρά κείμενα που τις συνοδεύουν σαν υπαρκτές οντότητες. Το κάθε ένα από αυτά τα πλάσματα έχει την ιστορία του και τα χαρακτηριστικά του. Άλλα είναι καλοσυνάτα και βοηθούν τους ανθρώπους, άλλα είναι σκανταλιάρικα και πειράζουν συνεχώς τον κόσμο. Κάποια είναι όμορφα στην όψη, κάποια άλλα είναι κακομούτσουνα. Ο Βελούδιος δεν παραλείπει επίσης να μας ενημερώσει και για τις συνήθειές τους ή τα στέκια όπου συχνάζουν.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το εισαγωγικό κείμενο που έχει γράψει και παρατίθεται στην αρχή του ημερολογίου:

"Όργιο λαϊκής φαντασίας" χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο ημερολόγιο ο Βελούδιος, ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται, διόλου άστοχα, "εταίρος των  ψυχικών ερευνών". Προτού καταπιαστεί με τα καλλιτεχνικά, υπήρξε αεροπόρος και αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Γεννήθηκε το 1895 και πέθανε το 1992, συμπληρώνοντας σχεδόν έναν αιώνα ζωής. Συμμετείχε επίσης στις Δελφικές Εορτές του Άγγελου Σικελιανού, όπου είχε αναλάβει να χορογραφήσει τους νέους χορευτές στα βήματα του αρχαίου πολεμικού χορού. Ήταν συλλέκτης παράξενων αντικειμένων τα οποία συνδύαζε μεταξύ τους και κατασκεύαζε εικαστικές συνθέσεις. Το δίχως άλλο μια προσωπικότητα απ' αυτές που εμφανίζονται μια φορά στα χίλια χρόνια, που λένε.

Για το ημερολόγιο, είχαν επιλεγεί δώδεκα από τα πλάσμα που είχε αποτυπώσει στο χαρτί ο Βελούδιος. Χαρακτηριστική είναι στα σχέδια αυτά η τεχνική που ακολουθεί: κυριαρχεί φυσικά το εκάστοτε ξωτικό, παγανό ή καλικαντζαράκι, ωστόσο την εικόνα συμπληρώνουν στοιχεία από τη μυθολογία και τις λαϊκές συνήθειες και γιορτές, καθώς και απεικονίσεις τοπίων, τα οποία ενίοτε είναι πολύ συγκεκριμένα.

Ιανουάριος: Ο Καλοσέντης Καλιστούδης Φάφουτας

"Είναι γουρλίδικο παιδί της τύχης και γι' αυτό κρατάει στο ένα χέρι του το στέμμα φρούριο της Αντιόχειας ή της Λυτεκίας (Παρισιού) ή και της Σμύρνης του Λυσιμάχου και στο άλλο τους τέσσερις άσσους για κείνους που δίνουν τα χέρια. Ο εύζωνας σαλπίζει από το Κάστρο της Αθήνας, την Ακρόπολη, το "Καλώς το νέο χρόνο", που πρωτοήλθε στην Ελλάδα με τους Βαυαρούς, τον περασμένο αιώνα."

Φεβρουάριος: Ο Καλοσέντης Χρυσαφένταδος

"Για την απεικόνισή του προτιμήθηκε ο Άγιος Ανεμπόδιστος, από τη σειρά των θεανδρικών μορφών της βυζαντινής εικονογραφίας του 12.αι. Φέρνει κάθε Δωδεκαήμερο τη Χρυσοβασιλίτσα ή Ασκέλλα ή Μπότσκα, δηλαδή την αγριοκρεμμύδα. Κατά μια νησιωτική παράδοση, μπορεί να χωρέσει και να ταξιδεύει μέσα σε καρυδότσουφλο, χωρίς γι' αυτό να μικραίνει και η απέραντη καλοσύνη του. Λέγεται πως τον 6. αι. ο Πυθαγόρας είχε στο σπίτι του την Αγριοκρεμμύδα ή Ασκέλλα."

Μάρτιος: Η Καλοβρύση Χρυσαφέντισσα

"Στις βυζαντινές εικόνες της Γεννήσεως, ανάμεσα στ' άλλα πρότυπα, ιστορείται και μια γυναίκα που πλένει το θείο βρέφος, η Σαλώμη. Προέκτασή της είναι η Χρυσαφέντισσα, που, μετά το λουτρό, χύνει το νερό στη θάλασσα ως Καλοβρύση. Σύμφωνα λοιπόν με νησιωτική παράδοση, όποιος βυθίσει τη στάμνα του το πρωί των Χριστουγέννων στη θάλασσα, τη βλέπει να γεμίζει αντί με νερό, με φλουριά."

Απρίλιος: Ο Καλιβρούσης Ανέμης Κοψομεσίτης

"Το φάσμα αυτό έχει τέσσερα χέρια. Τρεμουλιάζει ολόκληρος σαν τη ζελατίνα και γυρίζει απ' τη μέση κι απάνω σαν τη σβούρα ή σαν το αδράχτι της Μοίρας Κλωθώς. Μπερδεύεται στο στημόνι και στο υφάδι του αργαλειού, καθώς και στην ανέμη και κόβει όλες τις κλωστές, ακόμα και τα νήματα της αράχνης."

Μάιος: Ο Ξιφώτης Πρησκομούρης

"Με καύκαλο προϊστορικού ανθρώπου, ο καλικάντζαρος αυτός πηδάει στα ξέφωτα σαν τόπι και ογκανίζει. Σύμφωνα με την παράδοση ο Πρησκομούρης έβγαινε στην περιοχή του Μεσαππίου όρους της Βοιωτίας κοντά στην αρχαία Ανθηδόνα ως Κάλκας (Βρυκόλακας)."

Ιούνιος: Ο Παγανός Καλικάντζαρος Τρίχης

"Κατάγεται από τη Θήρα, ασήμαντος όσο και μια τρίχα, και θα τον βρείτε πάντα με τα σκέλη ανοιχτά. Κατοικεί πάνω σε δυο καμπαναριά, προσπαθώντας να δει την Πόλη, αδιαφορώντας για το ηφαίστειο που κοχλάζει από κάτω του. Φαντάζεται πως είναι κολοσσός, ενώ δεν είναι παρά μια μικρή και ασήμαντη τρίχα. Κρατάει ένα σαντορινιό κριθαροκούλουρο κι ένα αρχαίο ποτήρι (κάνθαρο) για το σαντορινιό κρασί, και η σαντορινιά ντομάτα προορίζεται γι' αυτόν. Τα δελφίνια της θηραϊκής σημαίας απεικονίζονται στα αρχαία νομίσματα της Θήρας. Η υπερπήδηση των φλογών φέρνει στη μνήμη κι άλλη ετήσια γιορτή, τον Κλήδονα."

Ιούλιος: Ο Καλικάντζαρος Κάνθαρος

"Είναι από τη Ρόδο, και απεικονίστηκε από έναν κάνθαρο του 5.αι. π.χ., δηλαδή ένα αρχαίο κρασοπότηρο από τα Δωδεκάνησα. Η ποδιά που φορεί σεμνότυφα έχει ροδίτικα κεντήματα. Τα αρχαία νομίσματα της Ρόδου αποτυπώνουν το κεφάλι του Απόλλωνα Ήλιου. Απ' αυτά έγινεν αναγωγή για μιαν εντελώς ελληνική σημαία της Ρόδου κι απεικονίστηκε σ' αυτήν το κεφάλι σύγχρονου νέου."

Αύγουστος: Ο Μεσανύχτης

"Το φάσμα αυτό αποτελείται από ασπρόμαυρες φωτοσκιάσεις και περιμένει κάτω από τις σκιερές στοές των μεσαιωνικών πολισμάτων των νησιών, για ν' ακολουθήσει και να τρομάξει όποιον γυρίζει αργά τη νύχτα στο σπίτι του. Αφήνει όμως ήσυχο όποιον ακολουθήσει μόνον όταν αυτός βγάλει τα ρούχα του και τα ρίξει έξω από την πόρτα του. Το πλαίσιο ζωγραφίστηκε και αυτό με τα χρώματα που χρησιμοποιούν συνήθως, οι νησιώτες για τις βάρκες τους."

Σεπτέμβριος: Ο Βουρβούκαλκας Σκαλούμπακας

"Απόγονος ίσως του βυζαντινού Βουβουκικάριου, ο Βουρβούκαλκας συχνάζει στα νερά και στη λάσπη, στο βόρβορο, και η κοιλιά του κάνει δίπλες και σκάλες που υπογραμμίζονται από το βυζαντινότροπο λουτρικό του. Τρώει νεροφίδες και βατράχια, είναι πελώριος σαν τελώνιο και φουσκωμένος σαν μπαλόνι. Εμφανίζεται μπροστά σε κείνους που πάνε, κατά το Δωδεκαήμερο, ν' αλέσουν τα σιταρικά τους στο μύλο και τους τρομάζει. Δηλαδή παραθέτει εμπόδια στη ζωοδοτική και γονιμοποιό δύναμη του σιταριού."

Οκτώβριος: Η Γοργώ Μέδουσα

"Η θνητή αυτή Γοργόνα συμβολίζει, με τα περιπλεγμένα φαρμακερά φίδια της, το άγνωστο χάος των βιολογικών μεταβολιστικών στοιχείων της φύσης, που ο άνθρωπος, ενσαρκωμένος από το μυθολογικό ελληνικό πνεύμα από τον Περσέα, μετά από πολλούς αγώνες, έρευνες, κόπους και ηρωισμούς και με τη βοήθεια των δημιουργών του θεών, το κατακτά, εδραιώνειμε τη σοφία του τον πολιτισμό και αποδεικνύει έτσι τη θεανδρική του υπόσταση. Το αίμα της Γοργόνας γίνεται αμέσως ένα χρυσό παιδί, ο Χρυσάωρ, κι ένα φτερωτό κάτασπρο άλογο, ο Πήγασος, δηλαδή η γόνιμη Ποιητική νόηση και βούληση."

Νοέμβριος: Λάμια

"Επιβίωση της αρχαίας Λάμιας, κόρης του Ποσειδώνα, η σημερινή Λάμια απεικονίστηκε από έναν αμφορέα του 6.αι. π.χ. Ο Δίας της είχε δώσει την ικανότητα που έχει και σήμερα, να μεταμορφώνεται σε ωραία γυναίκα, ενώ έχει πρόσωπο αιμοβόρου καρχαρία. Κατοικεί σε υγρές σπηλιές και υπόγεια χαντάκια, όπου παρασύρει κυρίως τους νέους και τους ρουφά το αίμα. Το απεικονιζόμενο κάστρο της Λαμίας (Ζητούνι) είναι από αεροφωτογραφία."

Δεκέμβριος: Ο Καρκάτζαλος Ψιλοβελόνης Μακαρόνης

"Ο Καρκάτζαλος αυτός είναι πολύ μακρύς και λιγνός, και μπορεί να περάσει μέσα από κλειδαρότρυπες ή χαραμάδες και σέρνει όλους τους άλλους από πίσω τους χωρίς να κάνει εξαίρεση μήτε στον αρχηγό τους Μαντρακούκο. Οι μοναχοί Προκόπιος και Αθηνόδωρος που πρωτόφεραν από την Κίνα στο Βυζάντιο τα κουκούλια του μεταξιού κρυμμένα μέσα στα καλάμια που κρατούσαν για βακτηρίες, έφεραν επίσης από κει και τα μακρότερα ζυμαρικά "μακρόνια", τα σημερινά μακαρόνια. Στην Κίνα, Ινδία και Ιάβα υπάρχει το αντίστοιχο φάσμα του Κωλοψιλοβελόνη."

Φωτογραφίες: Βερίνα Χωρεάνθη (Nerin Bloom)

Σε μια σπηλιά στην Αλταμίρα

Ο μεγαλώνυμος εξερευνητής έφτασε στο σπήλαιο της Αλταμίρα ύστερα από μια εξαντλητική πεζοπορία που είχε διαρκέσει πάνω από τρεις μέρες και τρεις νύχτες. Ήταν απόγευμα όταν είδε από μακριά την είσοδο της σπηλιάς, ανάμεσα σε καψάλες και κλαδιά γεμάτα με ξερά φύλλα. Τι κι αν ήταν παραμονή Χριστουγέννων, εκείνος ήταν ταγμένος στην αποστολή του. Από μακριά άκουγε τις καμπάνες του πιο κοντινού χωριού και σκεφτόταν ότι ο κόσμος εκεί δεν είχε ιδέα για την τρομερή ανακάλυψη που μπορεί να περίμενε εκείνον μέσα στο σπήλαιο.

Ήταν κάτι παραπάνω από σίγουρος ότι εκεί μέσα, στα βάθη της σπηλιάς, υπήρχε κάτι περισσότερο από τις ήδη γνωστές προϊστορικές τοιχογραφίες. Όταν μίλησε στον έπαρχο για τις υψηλές πιθανότητες μιας σπουδαίας ανακάλυψης, εκείνος κάγχασε. Αλλά τι να περιμένει κανείς από έναν φαντασμένο λιμοκοντόρο χωρίς περιεχόμενο. Παρόμοια αντιμετώπιση είχε και από το μοναστήρι της περιοχής, το οποίο, καθότι σταυροπηγιακό, δεν έβγαζε ποτέ αποφάσεις που να είναι αποκλειστικά δικές του. Αντίθετα οι απλοί κάτοικοι του χωριού είχαν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν έμαθαν τι τον είχε φέρει στην περιοχή τους. Υπήρχε έντονη πνευματολατρεία στη συγκεκριμένη επαρχία, και ο,τιδήποτε είχε έστω και μια επίφαση μεταφυσικού, ήταν ικανό να εξάψει τη φαντασία των ανθρώπων. Ακόμα και η τοπική εφημερίδα ξανατύπωσε το τελευταίο της φύλλο για να συμπεριλάβει την είδηση για τον σπουδαίο εξερευνητή που είχε κατά φτάσει για μια επικείμενη σημαντική ανακάλυψη. Ωστόσο με το που άρχισαν οι χριστουγεννιάτικες φιέστες στο χωριό, ο κόσμος ξέχασε όλα τα άλλα και έστρεψε όλη την προσοχή του εκεί. 

Κι έτσι τώρα, ενώ από τα μεγάφωνα της πλατείας ακουγόταν η "Άγια Νύχτα", ο εξερευνητής έκανε το γενναίο βήμα και μπήκε μέσα στη σκοτεινή σπηλιά. Αφού προχώρησε αρκετά μέσα στο σκοτάδι που φωτιζόταν μόνο από τον δικό του ηλεκτρικό φακό, άκουσε ξαφνικά έναν ήχο σαν να έπεφτε μια λεπίδα λαιμητόμου. Ο ήχος αυτός τον έκανε να ανατρίχιασε, αλλά ακόμα πιο ανατριχιαστικό ήταν ότι, παραδόξως, η "Άγια Νύχτα" ακουγόταν ακόμα από το χωριό, παρόλο που λογικά δε θα έπρεπε σε τόση απόσταση. Εκείνη τη στιγμή δύο κόκκινα μάτια άστραψαν απέναντι του κι ένα αλλόκοτο σαυροειδές πλάσμα σύρθηκε με απίστευτη ταχύτητα στον τοίχο δίπλα του για να εξαφανιστεί μέσα σε δευτερόλεπτα. Ο εξερευνητής είχε δύο επιλογές, να συνεχίσει η να φύγει. Χωρίς δεύτερη σκέψη, δυνάμωσε το φως του φακού και προχώρησε ακόμα πιο βαθιά στο σκοτάδι του σπηλαίου. 

Το κείμενο αυτό προέκυψε από αυτοσχέδιο παιχνίδι άσκησης ύφους, με χρήση των λέξεων: ΜΕΓΑΛΩΝΥΜΟΣ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΠΝΕΥΜΑΤΟΛΑΤΡΕΙΑ, ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΟΣ, ΞΑΝΑΤΥΠΩΜΑ, ΚΑΨΑΛΑ, ΛΙΜΟΚΟΝΤΟΡΟΣ, ΣΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΙΜΗΤΟΜΟΣ, ΑΛΤΑΜΙΡΑ (τυχαία επιλογή δέκα λέξεων από το λεξικό)

Enenra

Το πώς και το γιατί μεταπήδησε ο θείος Λαυρέντης από την Ιατροδικαστική στην Μεταψυχιατρική ήταν ένα μυστήριο, καθώς ήταν Μέγας και τρανός επιστήμων στον χώρο, με προδιαγραφές για ακόμα μεγαλύτερη αναγνώριση. Μπορεί βέβαια να έπαιξε τον ρόλο της και η θεία Γιουκίκο, η Γιαπωνέζα σύζυγός του, της οποίας η καριέρα στην ψυχολογία είχε διακοπεί απότομα ύστερα από εκείνη την τρομακτική περιπέτεια στο ψυχιατρικό ίδρυμα στην οποία είχε άθελά της εμπλακεί και την έκανε να δει τον Χάρο με τα μάτια της. 

Από τότε είχε σχεδόν παρατήσει τα εγκόσμια, ντυνόταν με κελεμπίες και ξυλοπέδιλα και μελετούσε συνεχώς παραδοσιακές συνταγές και γιατροσόφια που της είχε αφήσει κληρονομιά η γιαγιά της, μια Γκέισα του παλιού καιρού, επιστήμων κι αυτή της εποχής της. Μυστικά για την αντιμετώπιση του πονόδοντου και της ποδάγρας, κόλπα για να έχουν αίσια έκβαση οι πτηνοτροφικές εργασίες, οδηγίες για κηπουρική, όλα τα είχε ο μπαχτσές - κυριολεκτικά- στα κιτάπια της γιαγιάς. 

Ωστόσο η θεία Γιουκίκο το είχε λίγο τερματίσει το όλο θέμα με την επιστροφή στο παρελθόν: χρησιμοποιούσε παλιές λυχνίες και λυχνάρια αντί για ηλεκτρισμό, είχε ξετρυπώσει από το πατάρι μια προπολεμική μπαλάντζα και άλλα παρόμοια αντικείμενα και αρνιόταν πεισματικά να έχει οποιαδήποτε επαφή με τον σύγχρονο πολιτισμό. Ο θείος Λαυρέντης που την υπεραγαπούσε, σώπαινε και την άκουγε προσεκτικά κάθε φορά που εκείνη του μιλούσε για τους θησαυρούς της γνώσης που είχε ανακαλύψει στα τεφτέρια της γιαγιάς της, αλλά στο μυαλό του κλωθογύριζε σχέδια για να την επαναφέρει στα συγκαλά της. Υποψιαζόμασταν λοιπόν ότι στράφηκε τελικά στην Μεταψυχιατρική μήπως και κατάφερνε, μέσα από την επιστήμη, να την βοηθήσει μόνος του, γιατί κανέναν άλλον δεν εμπιστευόταν. 

Το κείμενο αυτό προέκυψε από αυτοσχέδιο παιχνίδι άσκησης ύφους, με χρήση των λέξεων: ΞυλοπEδιλα, ΙατροδικαστικH, ΠονOδοντος, ΜEγας, ΣωπαIνω, ΠτηνοτροφικOς, ΛυχνIα, ΓκEισα, ΜπαΛΑντζα, ΜεταψυχιατρικΗ (τυχαία επιλογή δέκα λέξεων από το λεξικό)

Άνω Κάτω

Κανείς δεν περίμενε, μετά τις ανθενωτικές δηλώσεις του δημάρχου της Άνω Τσίκνας, ότι η Κάτω Τσίκνα θα έδειχνε τόσο ομαδικό πνεύμα και θα επεδίωκε να γίνει μια κοινή γιορτή για τα διακόσια χρόνια από την ίδρυση της τοπικής κοινότητας. Στην πραγματικότητα οι κάτοικοι πάντα ήθελαν να ενωθούν τα χωριά, αλλά όταν, πριν από χρόνια, έγινε η οροθέτηση ανάμεσά τους, προέκυψε ταυτόχρονα και ένα πρόβλημα που ήταν δύσκολο να επιλυθεί: και τα δύο χωριά διεκδικούσαν το εθνικό πάρκο, που, για κακή του τύχη, ήταν ακριβώς πάνω στο σύνορο.

Μετά τον ορισμό των συνόρων, το μισό ανήκε στην Άνω Τσίκνα και το άλλο μισό στην Κάτω Τσίκνα. Αυτή η διευθέτηση, αν και θεωρητικά ήταν δίκαιη, στην πράξη συνάντησε μεγάλη δυσαρέσκεια με την πάροδο του χρόνου, καθώς το κάθε ένα από τα χωριά θεωρούσε ότι το καλύτερο κομμάτι του πάρκου το είχε πάρει το άλλο. Παρ᾽όλα αυτά, οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν διατεθειμένοι να βάλουν στην άκρη τις διαφορές τους, γιατί μια πιθανή ένωση συνέφερε και τα δύο χωριά. Συμφώνησαν λοιπόν, παρά τις αντιδράσεις κάποιων, να στήσουν μια κοινή γιορτή στο πιο επίμαχο σημείο της περιοχής: στο εθνικό πάρκο, ακριβώς πάνω στο σύνορο ανάμεσα στα δυο χωριά.

Την καθορισμένη μέρα, ξεκίνησαν οι εορτασμοί από νωρίς το πρωί, με την καπνιά από τις σούβλες να γεμίζει τον αέρα, δικαιώνοντας για μια ακόμη φορά τα ονόματα των χωριών. Από τη μια τα κοψίδια και τα ψητά, από την άλλη οι μυρωδιές από τα γιαχνιστά, προκαλούσαν αναπόφευκτα ανεξέλγκτη σιελόρροια στους περαστικούς, οι οποίοι δύσκολα αντιστέκονταν και δεν σταματούσαν για να πάρουν έναν μεζέ. Ο παλμός της γιορτής ήταν ξεσηκωτικός, και όλα έδειχναν ότι, για πρώτη φορά στην ιστορία, τα δύο χωριά θα συμφιλιώνονταν επιτέλους. 

Ωστόσο ο δήμαρχος της Άνω Τσίκνας, που όλο αυτό το διάστημα υποκρινόταν πως είχε μεταστραφεί και ήταν υπέρ της ένωσης, δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Ήταν αποφασισμένος να επιστρατεύσει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο για να κατατροπώσει τους αντιπάλους του. Όσο λοιπόν οι κάτοικοι και των δύο χωριών καλοπερνούσαν στο πάρκο, εκείνος έστειλε τα τσιράκια του να τρυπώσουν στο θησαυροφυλάκιο της Κάτω Τσίκνας και να το ληστέψουν. Γύρισαν με την μεγαλύτερη μπάζα όλων των εποχών, και ο δήμαρχος κάγχασε από τη χαρά του, στρογγυλοκάθισε στο γραφείο του και περίμενε εναγωνίως να γίνει η αποκάλυψη της ληστείας, σίγουρος ότι αυτή η ολιγόωρη εκεχειρία θα κατέληγε, αργά η γρήγορα και με μαθηματική ακρίβεια, σε σύρραξη.

Το κείμενο αυτό προέκυψε από αυτοσχέδιο παιχνίδι άσκησης ύφους, με χρήση των λέξεων: ΟΜΑΔΙΚΟΣ, ΟΡΟΘΕΤΗΣΗ, ΠΑΛΜΟΣ, ΜΠΑΖΑ, ΘΕΜΙΤΟΣ, ΓΙΑΧΝΙΣΤΟΣ, ΣΙΕΛΟΡΡΟΙΑ, ΑΝΘΕΝΩΤΙΚΟΣ, ΤΣΙΚΝΑ, ΚΑΠΝΙΑ (τυχαία επιλογή δέκα λέξεων από το λεξικό)

On the grapevine

Από τότε που άνοιξε το σκυλάδικο δίπλα στον αμπελώνα, άρχισαν και τα παρατράγουδα εκατέρωθεν. Όλη μέρα κι όλη νύχτα τσακώνονταν οι εργάτες του αμπελώνα με τους μπράβους του σκυλάδικου, γιατί πάντα κάτι θα υπήρχε που θα ενοχλούσε τη μια ή την άλλη πλευρά. Πότε η ευωδιά του μούστου ήταν υπερβολική και μπούχτιζε τους μπράβους, πότε οι πρόβες κατά τη δάρκεια της ημέρας στο σκυλάδικο εκνεύριζαν τους εργάτες, που ήθελαν πιο εκλεπτυσμένες μουσικές για να συγκεντρώνονται στη δουλειά τους, όλο και κάποια αφορμή θα έβρισκαν όλοι για καυγά. Τα αφεντικά είχαν απαυδήσει, ό, τι κόλπο και να σκαρφίζονταν δεν έφερνε κανένα αποτέλεσμα. 

Μια μέρα, σε μια ύστατη προσπάθεια να ηρεμήσουν τα πνεύματα, το αφεντικό του αμπελώνα προθυμοποιήθηκε να κεράσει τους μπράβους κρασί. Εννοείται φυσικά ότι οι εργάτες έκαναν σαμποτάζ, και αντί για κρασί οι μπράβοι παρέλαβαν μια νταμιτζάνα με σκέτο νερομπούλι, την οποία και έστειλαν πίσω με κολλημένο πάνω της ένα χαρτί διακοσμημένο με το σκίτσο μιας άσεμνης χειρονομίας, φιλοτεχνημένης ωστόσο με ιδιαίτερη τέχνη, είναι η αλήθεια. Οι εργάτες δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια: γέμισαν τα ραντιστήρια με ξινισμένο κρασί που βρωμούσε από δέκα μέτρα, και ψέκασαν όλους τους θάμνους στην αυλή του σκυλάδικου. 

Τα αφεντικά έφτασαν στο αμήν, τέτοιο σκάσιμο δεν είχαν ξανανιώσει στη ζωή τους. Αποφάσισαν λοιπόν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Συναντήθηκαν νύχτα για να μην τους δει κανείς, κάθισαν και εξέτασαν όλα τα δεδομένα, και πάνω που αποφάσιζαν ότι το καλύτερο που είχαν να κάνουν ήταν ένας διαφορετικός καταμερισμός της εργασίας, έτυχε και κοιτάχτηκαν στα μάτια φευγαλέα. Θαύμασε ο ένας την κατατομή του άλλου, και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα είχαν ήδη παρατήσει αμπελώνα και σκυλάδικο, και χάνονταν στο ηλιοβασίλεμα μέσα σε μια κάμπριο λιμουζίνα.

Το κείμενο αυτό προέκυψε από αυτοσχέδιο παιχνίδι άσκησης ύφους, με χρήση των λέξεων: ΕΥΩΔΙΑ, ΝΕΡΟΜΠΟΥΛΙ, ΜΟΥΣΤΟΣ, ΣΚΑΣΙΜΟ, ΣΚΥΛΑΔΙΚΟ, ΕΞΕΤΑΖΩ, ΕΝΩΝΩ, ΡΑΝΤΙΣΤΗΡΙ, ΚΑΤΑΤΟΜΗ, ΚΑΤΑΜΕΡΙΖΩ (τυχαία επιλογή δέκα λέξεων από το λεξικό).

Ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα - Απόσπασμα (Με αφορμή την Άνοιξη)

Ελεύθερη απόδοση και φωτογραφίες: Nerin Bloom

"Άδη, εσύ με τα μαύρα μαλλιά, που εξουσιάζεις τους νεκρούς, 

ο πατέρας Δίας με έστειλε να πάρω την Περσεφόνη από το Έρεβος 

και να τη γυρίσω πίσω στους θεούς, 

για να τη δει η μητέρα της με τα ίδια της τα μάτια 

και να πάψει πια να είναι οργισμένη με τους αθάνατους. 

Γιατί τώρα ετοιμάζει κάτι τρομερό, 

να καταστρέψει τις αδύναμες φυλές των θνητών 

κρατώντας τους καρπούς κρυμμένους κάτω από τη γη, 

κι έτσι να σταματήσουν όλες οι τιμές προς τους αθάνατους θεούς. 

Γιατί μέσα της είναι οργισμένη και δεν συναναστρέφεται τους θεούς, 

μόνο κάθεται κλεισμένη στον αρωματισμένο της ναό, 

στο πέτρινο φρούριο της Ελευσίνας." 

Αυτά είπε λοιπόν [ο Ερμής], και ο Άδης, ο άρχοντας των νεκρών, 

χαμογέλασε μελαγχολικά και υπάκουσε την εντολή του βασιλιά Δία. 

Γιατί αμέσως παρακίνησε την σοφή Περσεφόνη, λέγοντάς της: 

"Άντε τώρα Περσεφόνη, πήγαινε πίσω στην μαυροντυμένη μητέρα σου, 

και να φυλάξεις αγάπη για μένα στην καρδιά σου. Και μην έχεις τόση κατήφεια, 

γιατί κι εγώ δεν θα είμαι αταίριαστος σύζυγος για σένα ανάμεσα στους αθάνατους θεούς, 

αφού είμαι αδερφός του πατέρα Δία. Και όσον καιρό θα βρίσκεσαι εδώ, 

θα διαφεντεύεις ό,τι ζει και κινείται, και θα έχεις τα περισσότερα δικαιώματα 

απ' όλους τους αθάνατους θεούς μαζί. Κι εκείνοι που δεν σε σέβονται 

και δεν σε εξευμενίζουν με προσφορές, με ευλαβικές τελετές και ανάλογα δώρα, 

θα τιμωρούνται δια παντός." 

Κι όταν το είπε αυτό, η σοφή Περσεφόνη ένιωσε αγαλλίαση και πετάχτηκε πάνω χαρούμενη. 

Αυτός όμως, με πρόνοια για τον εαυτό του, της έδωσε κρυφά να φάει σπόρους από ρόδι, 

για να είναι σίγουρος ότι εκείνη δεν θα έμενε για πάντα με την αγέλαστη, μαυροντυμένη Δήμητρα. 

Στη συνέχεια ο Άδης, ο Άρχοντας των Πολλών, ετοίμασε τα αθάνατα άλογά του και το χρυσό άρμα. 

Κι εκείνη ανέβηκε στο άρμα και ο δυνατός Ερμής πήρε τα χαλινάρια 

και το μαστίγιο στα αγαπημένα χέρια του 

και το οδήγησε έξω από την αίθουσα, με τα άλογα να καλπάζουν. 

Ακολούθησαν γρήγορα τη μεγάλη διαδρομή τους, και ούτε η θάλασσα ούτε τα νερά των ποταμών 

ούτε οι χορταριασμένες κοιλάδες ούτε οι βουνοκορφές ανέκοψαν την πορεία των αθάνατων αλόγων 

που έσκιζαν τον πυκνό αέρα από πάνω τους καθώς περνούσαν. 

Και ο Ερμής τα οδήγησε στο μέρος εκείνο όπου ζούσε η Δήμητρα με το όμορφο στεφάνι της, 

και τα σταμάτησε μπροστά στον αρωματισμένο της ναό.