Το Ισοπεδωμένο Κοιμητήριο (Thomas Hardy)

Η παλιά εκκλησία του Σεν Πάνκρας

 «Θυμάσαι τότε που βρήκαμε εκείνον τον άντρα με τα δύο κεφάλια στου Σεν Πάνκρας;» Αυτά τα λόγια ενός φίλου που συνάντησε τυχαία στο Ντόρσετ όπου μόλις είχε αναρρώσει από μια εξουθενωτική ασθένεια, μετέφεραν τον συγγραφέα Τόμας Χάρντι πολλά χρόνια πίσω στη ζωή του, τότε που, ως νεαρός αρχιτέκτονας, είχε αναλάβει, μαζί με τον συγκεκριμένο φίλο και συνάδελφό του, την επίβλεψη της μεταφοράς πολλών εκατοντάδων στραπατσαρισμένων φέρετρων από το κοιμητήριο της παλιάς εκκλησίας του Σεν Πάνκρας στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, κάποιες από τις επιτύμβιες στήλες τοποθετήθηκαν όλες μαζί, και στο κέντρο αυτής της ιδιότυπης «εγκατάστασης» φυτεύτηκε αργότερα ένα δέντρο, με αποτέλεσμα να στηθεί ένα είδος «ζωντανού» μνημείου για όλους αυτούς τους εκλιπόντες. Δεν είναι σίγουρο ότι το δέντρο αυτό σχετίζεται άμεσα με τον Τόμας Χάρντι, ωστόσο ονομάστηκε «Το Δέντρο του Χάρντι» (The Hardy Tree) και στέκει ακόμα και σήμερα, μαζί με τις επιτύμβιες στήλες του, στο προαύλιο της παλιάς εκκλησίας του Σεν Πάνκρας. Η μακάβρια ανάμνηση αυτών των γεγονότων ενέπνευσε τον Τόμας Χάρντι να γράψει το ποίημα «Το Ισοπεδωμένο Κοιμητήριο» (The Levelled Churchyard), που αποτελείται από έξι στροφές γεμάτες σαρκασμό και μαύρο χιούμορ, καθώς μιλάνε οι πεθαμένοι μέσα από τους αναστατωμένους τάφους, εκφράζοντας τα παράπονά τους που τους έχουν στοιβαγμένους ανάμεσα σε επιτύμβιες στήλες που ίσως δεν είναι καν οι δικές τους.

Ο Τόμας Χάρντι σε νεαρή ηλικία

Το Ισοπεδωμένο Κοιμητήριο - Thomas Hardy

Ελεύθερη απόδοση: Βερίνα Χωρεάνθη

Στάσου διαβάτη κι αφουγκράσου

Τους στεναγμούς και τις κραυγές μας

Χαμένοι είμαστε εδώ κάτω

Μέσα σε χώματα και τάφους.

Όσοι θαφτήκαμε πριν λίγο,

Με ανθρώπινα απομεινάρια

Μια μάζα γίναμε και λέμε:

«Ιδέα δεν έχω εγώ ποιος είμαι!»

Κάτω από στήλες για αγίους

Τώρα αναπαύονται κακούργοι

Λόγια για ενάρετους ανθρώπους

Στολίζουν πλέον τους μπεκρήδες

Ποιος ξέρει πια πού μας στοιβάξαν

Κι αν κάπου μείνει το όνομά μας,

Θά’ ναι σε δρόμους ή σε μέρη

Όπου δεν πήγαμε ποτέ μας

Κάθε αγνή κοπέλα τρέμει

Με τη σάλπιγγα την τελευταία

Η μισή μην αναστηθεί μονάχα

Μαζί με μια μισή τροτέζα

Απ’ τους καινούργιους τους ναούς σου

Απ’ την στρωμένη σου τη χλόη

Απ’ τα μαστορέματα του Κλήρου

Έλα και σώσε μας, Θεέ μου! Αμήν!

Ο διεθνής σιδηροδρομικός σταθμός του Σεν Πάνκρας, ένα αριστούργημα γοτθικής αρχιτεκτονικής.

Το Δέντρο του Χάρντι, με τις επιτύμβιες στήλες γύρω από τη ρίζα του.

Η σύγχρονη εκκλησία του Σεν Πάνκρας

Ο Σεν Πάνκρας (Άγιος Παγκράτιος) είναι προστάτης των παιδιών, της εργασίας και της υγείας. Ως Παγκράτιος (289-304 AD), είχε γεννηθεί στη Φρυγία αλλά μετά τον θάνατο των γονιών του, που ήταν Ρωμαίοι πολίτες, πήγε να ζήσει με τον θείο του στη Ρώμη. Μαρτύρησε στα 14 του χρόνια όταν, επί της αυτοκρατορίας του Διοκλητιανού, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και εκτελέστηκε με αποκεφαλισμό. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 12 Μαΐου.