1°S 33°E

1°S 33°E

(Από την ποιητική μου συλλογή "Το Δρεπάνι και το Φεγγάρι")

Είδα σαν μέσα σ’ όνειρο στον πυρετό της άμμου,

κάτω από μια πανσέληνο υγρή, πυρακτωμένη,

ένα στοιχειό αιμάτινο με γλώσσα φλογισμένη

να ορμάει και να μπλέκεται αλυχτώντας στα μαλλιά μου,

να βάζει μες στο χέρι μου ένα φτερό από χήνα,

να βγάζει απ’ το στόμα του αστρικές συντεταγμένες,

χωρίς να ξέρω πώς, μετά να τις βλέπω γραμμένες

στους χάρτες που μελέταγα πριν χρόνια στη Μεδίνα.

Στη Μουάνζα κάποιος μου έδωσε ένα παλιό λυχνάρι

που φώτιζε αλλόκοτα τα μάτια στο σκοτάδι,

θύελλες που ουρλιάζανε ξεσήκωνε το βράδι,

μες στην καρδιά του Χαρματάν πετούσε στο φεγγάρι.

Κι εγώ στις παραισθήσεις μου έβλεπα το ποτάμι

σαν δαίμονα πανέμορφο να παίρνει την ψυχή μου,

να την προσφέρει άπληστα στον συνπερπατητή μου

που έπαιζε τα ζάρια του σφιχτά μες στην παλάμη.

Έγραψα το ποίημα αυτό εμπνευσμένη από την συναρπαστική αληθινή ιστορία της αναζήτησης των πηγών του Νείλου από τον πολυπράγμονα διανοούμενο Sir Richard Burton και τον εξερευνητή αξιωματικό John Hanning Speke, το χρονικό διάστημα ανάμεσα στο 1856 και το 1859. Ο Burton και ο Speke, φαινομενικά αταίριαστοι και προερχόμενοι από διαφορετικούς κοινωνικούς κόσμους, ανακάλυψαν πολλά κοινά μεταξύ τους στοιχεία κατά τη διάρκεια της πολύχρονης αυτής εξερεύνησης η οποία είχε χρηματοδοτηθεί και στηριχθεί εν μέρει από την Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας. Αν και ο καθένας τους είχε διαφορετικά βαθύτερα κίνητρα για να επιθυμεί την επιτυχία αυτής της επιχείρησης, για κανέναν δεν ήταν αυτοσκοπός η αναμενόμενη δόξα που θα αποκτούσαν, καθώς και οι δύο ήταν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, ιδεαλιστές και στην ουσία άνθρωποι που δεν χωρούσαν μέσα στα περιοριστικά πλαίσια και τα στερεότυπα της συντηρητικής κοινωνίας της εποχής τους. Ιδίως ο Burton ήταν ένα ανυπότακτο πνεύμα που δεν έμπαινε σε καλούπια και δεν έκανε κανέναν συμβιβασμό. Από την άλλη ο Speke, πιο συνεσταλμένος και κάπως ακοινώνητος, δυσκολευόταν περισσότερο να εκφραστεί ελεύθερα καθώς είχε γεννηθεί και μεγαλώσει μέσα στους γεμάτους περιορισμούς κύκλους της υψηλής κοινωνίας της Βικτωριανής Αγγλίας. Πέρα από την κοινή τους αγάπη για την εξερεύνηση αυτή καθαυτή, η αίσθηση της ελευθερίας που ερχόταν αναπόφευκτα μαζί με την ταξιδιωτική εμπειρία της αναζήτησης τους έδινε συνεχώς δύναμη για να την συνεχίζουν. Ωστόσο πολιτικοκοινωνικές δυνάμεις πέρα από τους ίδιους, καθώς και συμφέροντα χορηγών και άλλων παραγόντων, έπαιξαν έναν πολύ άσχημο ρόλο στην εξέλιξη αυτής της υπόθεσης, με αποτέλεσμα οι δύο αυτοί άνθρωποι που είχαν γίνει σχεδόν αδελφικοί φίλοι να ψυχρανθούν μεταξύ τους, με τραγικά αποτελέσματα για τον John Hanning Speke. Το 1990, o Bob Raffelson γύρισε την υπέροχη ταινία "Τα Βουνά του Φεγγαριού" με θέμα αυτή την ιστορία, όπου πρωταγωνιστούσαν ο Patrick Bergin στον ρόλο του Burton και ο Iain Glenn στον ρόλο του Speke. Βουνά του Φεγγαριού έχει ονομαστεί η οροσειρά που βρίσκεται κοντά στις πηγές του Νείλου. Ο τίτλος του ποιήματός μου είναι οι συντεταγμένες της Λίμνης Βικτώρια, όπου, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, βρίσκονταν οι πηγές του Νείλου. Στην πραγματικότητα, όπως αποδείχτηκε αργότερα, οι πηγές του Νείλου βρίσκονται κυρίως στη Λίμνη Τάνα, κάτι που ο Speke υποστήριζε σχεδόν από την αρχή.

O Patrick Bergin (αριστερά) και ο Iain Glenn ως Sir Richard Burton
και John Hanning Speke αντίστοιχα, από την ταινία του Bob Raffelson
"Τα Βουνά του Φεγγαριού".